Wat is verlegenheid?
Mensen die last hebben van verlegenheid voelen zich gespannen of zenuwachtig in het contact met andere mensen. In feite heeft iedereen weleens een ongemakkelijk of gespannen gevoel als ze bij anderen zijn. Meer dan 90% van de mensen schijnt deze gevoelens te herkennen. Het wordt pas een probleem wanneer dit je leven gaat beheersen. Zo kunnen gewone alledaagse situaties voor mensen die last hebben van verlegenheid al een grote uitdaging zijn. Denkend aan zaken met instanties regelen, een opleiding volgen, werken, vriendschappen onderhouden etc.
Verlegenheid bij pubers
Verlegenheid gaat gepaard met onzekerheid en angst. Deze jongeren hebben vaak negatieve gedachten over wat anderen van ze zullen denken. Deze negatieve gedachten kunnen zo belemmerend werken dat ze zelf weinig sociaal contact durven aan te gaan. In de puberteit spelen de hormonen een grote rol en worden jongeren meer bewust van zichzelf. Verlegenheid versterkt dit proces waardoor deze jongeren elke denkbeeldige misstap in hun hoofd uitvergroten (Dijkstra, 2003). Daarnaast versterken negatieve ervaringen uit het verleden het negatieve zelfbeeld alleen maar nog meer. Verlegen jongeren blijven, zonder hulp, voor een langere tijd in deze vicieuze cirkel hangen.
Wat wil je puber?
Jongeren hebben allemaal hun eigen leven en eigen wensen. Door te luisteren kan je als ouder hier veel in betekenen. Ontdek wat de wensen zijn van je kind in het sociale contact. Wat zou je kind hierin willen veranderen? Welke oplossingen kan je kind zelf al aandragen? Het is goed om hier een helder beeld van te krijgen. Door deze vragen te stellen krijgt je kind het gevoel dat er naar hem of haar wordt geluisterd. Daarnaast is het voor je kind prettig om zijn hart te kunnen luchten. Wel is het belangrijk dat je je eigen oordelen en meningen achterwege houdt.
Krijg inzicht in zijn of haar sociale voorkeur
Heeft je kind een introverte, ambiverte of extraverte sociale voorkeur? Trekt je kind zich liever terug na een dag school of vindt je kind het fijn om na schooltijd met anderen af te spreken? Misschien ben je als ouder wel extravert van karakter en wil je regelmatig contact met anderen. Dit hoeft niet te betekenen dat je puber ook zo in elkaar zit. Misschien gedijd je puber beter bij één of twee vriendschappen in plaats van een grote vriendengroep. Dit is allemaal oké en goed om hier rekening mee te houden.
Neem het sociale gedrag onder de loep
Hoe maakt je puber een praatje met een klasgenoot? Wat zie je aan je puber wanneer hij belangstelling toont in andere klasgenoten? Hoe onderhoudt je puber vriendschappen? Wat gaat er goed en wat kan beter volgens jouw puber? Wat zou je puber willen leren? Wat zou hij bijvoorbeeld willen in het sociale contact als alles mogelijk is? En hoe kan jij je kind daarin ondersteunen? Dit zijn allemaal vragen die de situatie kunnen verhelderen.
Help met het tackelen van negatieve gedachten, en deze om te ombuigen naar helpende gedachten
Negatieve gedachte: ‘Ik weet toch niks leuks te vertellen’
Helpende gedachte: ‘Ik hoef niet altijd te praten, ik kan ook luisteren’
Negatieve gedachte: ‘Anderen vinden mij dom’
Helpende gedachte: ‘Ik mag fouten maken. Iedereen maakt weleens een fout.’
Jongeren kunnen hun brein opnieuw ‘programmeren’ wanneer ze positiever leren te denken.
Heb aandacht voor de succesvolle ervaringen
Welke sociale ervaringen waren positief voor je puber? Zoom hier eens op in: Wat ging er dan zo goed? Wat zei je puber? Wat zei de ander? Wat voor gevoel kreeg je puber erbij? Wat gebeurde er daarna? Wat kan je puber doen om vaker dit soort momenten mee te maken?
Wanneer jullie bewust stilstaan bij succesvolle momenten groeit het zelfvertrouwen van je puber!
Soms is er meer hulp nodig
Het kan zijn dat je al van alles hebt geprobeerd samen met je puber. En toch worstelt je puber nog steeds met onzekerheid. Schroom dan niet om contact op te nemen voor meer hulp. Een weerbaarheidstraining kan helpen om je puber net dat ene zetje in de goede richting te geven.
Veel jongeren die ik heb begeleid:
- Hebben weer zin en energie in sociaal contact
- Nemen vaker initiatief om af te spreken met anderen
- Hebben meer plezier wanneer ze afspreken
- Zijn nieuwsgierig en geïnteresseerd in anderen
- Stellen bewust grenzen in het contact en laten zich niet leiden door negatieve gedachten.
Ze durven sociaal en assertief te zijn op hun eigen manier!
Mocht je puber coaching of een groepstraining nog niet zien zitten en wil hij juist zelf aan de slag dan kan deze gids een goede optie zijn. Kort en bondig geef ik tips over hoe je puber op iemand af kan stappen, een praatje kan maken en een gesprek gaande kan houden. Ook geef ik handvatten hoe je puber vrienden kan sluiten en vriendschappen kan onderhouden. Het is een hele fijne toegankelijke gids in de vorm van een e-book om zelf aan de slag te gaan en te leren initiatief te nemen in het contact met anderen! De gids is voor 9,99 euro te koop. Klik hier: Boost je sociale vaardigheden gids
Misschien is dit ook interessant om te lezen:
- Mijn kind heeft geen vrienden. Wat kan ik doen?
- Extravert worden. Is dat mogelijk?
- Hoe kan je puber haar zelfbeeld verbeteren?
Literatuur
Dijkstra, P. (2003). Verlegen. Meer zelfvertrouwen leren. Houten Antwerpen: Uniboek het Spectrum
