Het is ondertussen alweer juli en dit is de tijd dat een hoop middelbare scholieren afscheid nemen van de middelbare school. Ze hebben net de examenperiode achter de rug en in deze maand start de examenuitreiking en het inleveren van de studieboeken. Vol trots showen de scholieren hun behaalde prestaties aan ouders en familie. Examenfeestjes worden volop georganiseerd en vervolgens gaan ze met mooie ambitieuze plannen de toekomst in. Je puber behoort opeens tot de jongvolwassenen leeftijdsgroep! Maar allereerst wordt er met volle teugen genoten van hun welverdiende vakantie.
Jongvolwassenen
Pubers horen tot de jongvolwassenen leeftijdsgroep wanneer ze tussen de 18 – 23 jaar oud zijn. De term ‘jongeren’ wordt ook nog regelmatig gebruikt en kan zelfs gebruikt worden tot op het moment dat jongeren de 27-jarige leeftijd bereikt hebben. In de pubertijd was je kind zich al aan het losmaken van jou als ouder. Waarschijnlijk kreeg je steeds minder van je kind te horen en zag je je kind vriendschappen opbouwen met leeftijdsgenoten. Vanaf de jongvolwassenen leeftijdsfase maken pubers zich nog verder los van hun ouders. Merendeel wil experimenteren en eigen keuzes maken zonder al te veel bemoeienis van hun ouders. Vrienden en vriendinnen zijn veel interessanter en samen ontdekken ze de wereld op een manier die bij hun past. Het betekent niet dat je helemaal als ouder aan de zijlijn staat. Het is belangrijk om het gesprek aan te blijven gaan met je kind en open te staan voor zijn of haar mening. Keur niet alles meteen af maar bespreek samen met je kind de voor en nadelen van een beslissing. Laat je kind zoveel mogelijk initiatief en beslissingen te nemen. Op die manier leert je kind op zichzelf te vertrouwen en ervaart hij dat hij serieus wordt genomen. Een luisterend oor zonder al te veel oordelen, meningen en adviezen is aan te raden. Op die manier versterk je alleen maar de band tussen jou en je kind.
Ontwikkelingstaken jongvolwassenen
18 – 23 jaar
Officieel gezien zijn er bepaalde ontwikkelingstaken waar jongvolwassenen mee aan de slag gaan wanneer ze de 18-jarige leeftijd bereikt hebben (Spanjaard & Slot, 2015). Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste ontwikkelingstaken:
• Woonsituatie: beslissen om thuis te blijven wonen of op kamers te gaan en op zoek gaan naar een (andere) bijbaan om financieel rond te kunnen komen.
• Relatie ten opzichte van gezin van herkomst, familie en/of partner: ontwikkelen in zelfstandigheid en contact met familie opnieuw vormgeven.
• Onderwijs of werk: opleiding afronden, een baan vinden en omgaan met collega’s en leidinggevende.
• Vrije tijd: leuke activiteiten ondernemen en ontspanning vinden zonder verplichtingen.
• Zelfredzaamheid: weerbaar zijn wanneer het nodig is en de weg weten m.b.t. regels en instanties.
• Gezondheid en uiterlijk: zorg dragen voor een verzorgd uiterlijk, goede voeding, goede lichamelijke conditie en het inschatten/vermijden van risico’s
• Sociale contacten en vriendschappen: aangaan en onderhouden van sociale contacten, vriendschappen en kennissen. Kiezen voor vriendschappen waarin wederkerigheid, loyaliteit en respect centraal staan.
• Intimiteit en seksualiteit: het aangaan en onderhouden van respectvolle en liefdevolle relatie(s).
Normale ontwikkeling
Waarschijnlijk ervaar je je puber niet opeens van de een op de andere dag als een typische jongvolwassene. En misschien baart het je wel enigszins zorgen of je puber die verantwoordelijkheid wel aankan. Als je terugdenkt aan de afgelopen jaren dan zie je waarschijnlijk wel ontwikkeling bij je kind naar steeds meer volwassen gedrag. Zo heeft je kind geleerd om te plannen voor zijn toetsen en maakt hij uit zichzelf zijn huiswerk. Ook heeft hij geleerd hoe hij bepaalde gerechten kan koken en laat hij steeds vaker uit zichzelf de hond uit. Al ervaren veel ouders gevoelsmatig nog steeds veel twijfels rond deze periode. Zeker nu de toekomst zo openligt en je puber de mogelijkheid krijgt om zelf zijn toekomst uit te stippelen. Op het moment dat je de wilde plannen van je puber hoort zoals reizen of op zichzelf wonen vraag je je misschien wel af of je puber niet te hard van stapel loopt. Je weet namelijk maar al te goed dat hij bepaalde taken thuis nog niet uit zichzelf uitvoert zoals de vieze was in de wasmand gooien, zijn kamer opruimen of eindelijk die stinkende vuilniszak wegbrengen. De gedachte: ‘hoe gaat hij dat doen als hij op zichzelf woont terwijl hij het nu nog niet eens kan?’ is erg herkenbaar voor ouders met kinderen rond deze leeftijd.
Hoe was het voor jou?
Denk eens (eerlijk) terug aan je eigen ontwikkeling op het moment dat je opeens tot de jongvolwassenen doelgroep behoorde. Hoe was het voor jou? Ging alles even vlekkeloos en ruimde je zelf altijd keurig je kamer op? Of was jouw kamer net zo’n rotzooi als bij je kind en vond je dat toen op die leeftijd totaal niet erg? Welke fouten heb je zelf gemaakt als jongvolwassene? Maakte je meteen de juiste keuzes of heb je ook veel moeten ontdekken en uitproberen? Wat motiveerde jou uiteindelijk om toch volwassen gedrag te laten zien? Misschien schaamde je je wel voor die ene leuke vriendin waar je stiekem verliefd op was, waardoor je als een gek toch maar je studentenkamer ging schrobben. Of kreeg je opeens boze reacties van huisgenoten die niet konden waarderen dat je je vieze bord van 2 dagen geleden nog op het aanrecht hebt laten staan. Veel ouders die eerlijk terugdenken aan hun eigen ontwikkeling tot volwassene herinneren zich weer een aantal zaken die niet altijd even vlekkeloos verliepen. Misschien ben je weleens vergeten de huur te betalen als student of heb je een week op boterhammen geleefd omdat je te weinig geld over had op het einde van de maand. En zeg nou eens eerlijk, met jou is het uiteindelijk ook goed gekomen toch? Oftewel je kan erop vertrouwen dat je puber met wat vallen en opstaan vanzelf leert om verantwoordelijkheid te nemen voor de minder plezierige klussen in het leven.
Misschien is dit ook interessant om te lezen:
- Mijn kind heeft geen vrienden. Wat kan ik doen?
- Verlegenheid overwinnen. Hoe doe je dat?
- Introverte persoonlijkheid?
Veelgestelde vragen
De hulpvragen zijn heel erg divers. De één heeft last van verlegenheid en wil hiermee leren omgaan. De ander heeft last van eenzaamheid en zou graag nieuwe vrienden willen maken.
Ik organiseer drie keer per jaar een groepstraining voor de groepen 12 – 14 jaar, 15 – 18 jaar en 19 – 25 jaar. Kijk vooral even op de agenda van mijn site om te zien wanneer er weer een groepstraining start in Leiden!
Ik ben gespecialiseerd op het gebied van introversie, hooggevoeligheid en verlegenheid! Ook ik ben vroeger als jongere gecoacht en ondertussen kan ik mezelf een ervaringsdeskundige noemen.
