Mijn kind heeft geen vrienden

Merendeel van de ouders die ik spreek vertellen dat ze zich zorgen maken om hun zoon of dochter. Hun puber heeft vrijwel geen vrienden of voelt zich buitengesloten op school. Ouders hebben vaak al van alles geprobeerd en gedaan om hun puber te stimuleren vrienden te maken. Met hun goede adviezen en oplossingen hopen ze hun puber te helpen. Dit heeft niet altijd het effect dat ze zouden wensen. Ouders willen heel graag helpen maar hun puber wijst de hulp af. Of zoon of dochter is zo op zichzelf dat ouders heel erg weinig van hun puber horen. Van nature kunnen pubers de kat uit de boom kijken en weinig over hun gedachten en gevoelens praten. Het kan dan best verdrietig zijn om als ouder je puber zo te zien worstelen. Ook lopen ouders er het liefste niet mee te koop dat hun kind zo worstelt. Sommige ouders vertellen aan mij dat ze zelf ook zo waren vroeger, en dat ze hopen dat hun puber niet hetzelfde mee hoeft te maken. Ze wensen dat hun puber opener wordt en meer van zichzelf laat zien. En met een zelfverzekerde houding en zelfvertrouwen leert af te stappen op leeftijdsgenoten en gesprekjes aan durft te knopen.

Wat zijn de oorzaken?

Sommige jongeren hebben moeite met het maken van vrienden. Een plaag of pestverleden kan hebben geleid tot verlegenheid bij deze jongeren. Ook kunnen ze te maken hebben gehad met een verandering in hun leven. Een verhuizing of een nieuwe school kan voor veel opschudding zorgen in het sociale leven van jongeren. Terwijl iedereen op de nieuwe school al vrienden heeft moeten deze jongeren als enige aansluiting zien te vinden in de groep. Ook kan het kiezen van een ander profiel of een opleiding ervoor zorgen dat jongeren opeens met andere mensen in de klas komen te zitten. Het vergt dan extra moeite om aansluiting te vinden. Het hebben van voldoende sociale vaardigheden en zelfvertrouwen is dan van groot belang. Het kan ook zijn dat jongeren geen klik ervaren met leeftijdsgenoten in de klas. Ook zijn er jongeren die graag op zichzelf zijn en er geen last van lijken te ondervinden. Desondanks is het opdoen van prettige sociale contacten voor iedere jongere van belang. Het is goed om als ouder het gesprek aan te gaan met je kind. Met wie heeft je kind contact op school? Hoe denkt je kind over vriendschap? Wat zou je kind graag willen?

Hoe ziet vriendschap eruit in de puberteit?

In de puberteit veranderen vriendschappen. Merendeel van de jongeren hebben in deze fase de behoefte om vriendschappen te verdiepen. Ouders krijgen steeds minder te horen van hun kind. De sociale acceptatie die pubers nodig hebben krijgen ze nu van leeftijdsgenoten. De goedbedoelde complimenten van ouders hebben vaak minder impact dan wanneer een vriend of vriendin een compliment geeft. Jongeren zijn op zoek naar sociale veiligheid en ze vervullen deze behoefte door het opdoen en het onderhouden van vriendschappen (Helis & Sark, 2009). Er zijn veel verschillende soorten vriendschappen in de puberteit. Als volwassenen zouden we iemand die we oppervlakkig kennen eerder een kennis noemen dan een vriend. Jongeren zijn toch eerder geneigd om iedereen een ‘vriend’ te noemen en maken nog niet zo snel een sterk onderscheid. Daarnaast is er een groot verschil tussen jongeren die meer introvert of juist extravert zijn van karakter. De één houdt meer van verschillende contacten en oppervlakkige gesprekken. Na een drukke schooldag zie je deze jongeren nog volop afspreken met hun vriendengroep om wat leuks te doen. De andere jongere is juist blij met één of twee goede vriendschappen. Van één op één gesprekken over diepgaande onderwerpen leven deze jongeren helemaal op. De sociale voorkeur kan enigszins verschuiven naar mate jongeren ouder worden maar vooralsnog is de mate van introversie of extraversie aangeboren. Het karakter van de mens is genetisch bepaald en zal als een rode draad door iemands leven blijven lopen.

Hobby of sportclub doet vaak wonderen!

In algemene zin wordt het in de maatschappij als normaal gevonden om voldoende vrienden te hebben als puber. Gemiddeld genomen hebben jongeren rond de +/- 5 vrienden. Met uitzonderingen daar gelaten wanneer je naar zeer extraverte of introverte jongeren kijkt. De gedachte ‘mijn kind heeft geen vrienden’ kan voor teleurstelling en verdriet zorgen bij jou als ouder. De drang om je kind te helpen en te stimuleren toch sociaal contact aan te gaan is dan groot. Mogelijk heb je zelf al gedacht aan een sportclub of toneel les. Een nieuwe omgeving waar jongeren een frisse start kunnen maken doet vaak wonderen. Zeker tijdens het sporten krijgen jongeren te maken met groepsgedrag en vraagstukken zoals: hoe kunnen we als team het beste samenwerken? In een nieuwe groep moet iedereen nog zijn of haar plekje vinden en het sluiten van vriendschappen is dan het makkelijkst. Mocht je puber musicals erg leuk vinden kan toneel les heel interessant zijn. Indirect leert je puber sociale vaardigheden zonder dat er enorm de nadruk op wordt gelegd.

Wat kan je nog meer doen?

Jongeren die net wat extra steun kunnen gebruiken en zelf ook inzien dat ze hulp nodig hebben kunnen bij mij terecht voor coaching via beeldbellen. Samen kijken we wat er nodig is zodat je puber weer lekker in zijn vel gaat voelen. Aanvullend kan je puber meedoen met de weerbaarheidstraining in groepsvorm. Het kan voor een enorme opluchting zorgen wanneer jongeren van elkaar zien dat ze niet de enige zijn die het lastig vindt om vrienden te maken. Het gevoel van eenzaamheid wordt doorbroken en er is ruimte voor goede gesprekken binnen de groep. Daarnaast leren jongeren met leuke oefeningen hoe ze gesprekjes aan kunnen knopen, vriendschappen kunnen aangaan en onderhouden. Ook is er aandacht voor hoe je assertief kan reageren binnen vriendschappen en op school.